Jórunn Sörensen
Þórhildur Bjartmarz
NÝI HVOLPURINN
- MÓTTAKA OG FYRSTU ATRIÐI UMHIRÐU OG UPPELDIS
Ákvörðunin hefur verið tekin – þú ætlar að fá þér hund. Þú ert búinn að velja tegund og ræktanda. Hvolpurinn er fæddur. Þú ert búinn að fara mörgum sinnum að skoða hann og e.t.v. ertu búinn að fara með hann í smá bíltúr og jafnvel heim til þín í stutta heimsókn. Nú er komið að því að þú sækir hvolpinn þinn. Það skiptir miklu máli að móttaka hvolps á nýja heimilið hans sé róleg og góð. Veldu fyrri hluta dags svo hvolpurinn hafi tíma til þess að skoða heimilið vel og vandlega áður en kemur að því að fara að sofa um nóttina. Biddu um að hvolpinum verði ekki gefið að éta áður en þú sækir hann til þess að hann verði síður bílveikur. Best er að tveir sæki hvolpinn svo annar geti haldið á hvolpinum á leiðinni svo hann sé kyrr og rólegur.
Þegar heim er komið
Þegar þú kemur heim er gott ráð að byrja að lofa hvolpinum að skoða þann stað þar sem honum er ætlað að gera þarfir sínar og eftir bíltúrinn er ekki ósennilegt að hann þurfi að pissa. Ef það gerist skaltu hrósa honum mikið. Síðan skaltu fara með hvolpinn inn og gefa honum að éta.
Fyrstu næturnar
Hundurinn er í eðli sínu hópdýr. Þetta þarftu að að hafa í huga þegar þú velur unga hvolpinum þínum svefnstað. Það er grimmúðlegt að loka lítinn hvolp sem er að fara frá móður sinni og systkinum aleinan í herbergi og þurfa að hlusta á angistarfullt vælið í honum þar til hann örmagnast. Betra er að nota háan kassa sem hvolpurinn kemst ekki upp úr eða gott hundabúr og hafa það við rúmstokkinn og láta hvolpinn finna að hann er hjá sínu fólki – sínum hópi. Þótt byrjað sé svona kemur það alls ekki í veg fyrir að síðar sé hægt að velja hundinum annan svefnstað.
Að vera húshreinn
Hvolpurinn þarf að læra að gera stykkin sín úti. Það kennir þú best með því að fara nógu oft út með hvolpinn. Með þessari aðferð ferðu út með hvolpinn í hvert skipti sem líklegt er að hann þurfi að gera stykkin sín en þar er þegar hann er búinn að sofa, éta, drekka eða leika sér. Og svo öðru hverju þar á milli! Hafðu í huga að hvolpur getur ekki haldið í sér fyrr en hann er orðinn fjögurra mánaða. Mundu að hrósa þegar vel gengur. Þótt þú komir að polli inni skaltu ekki að skamma hundinn. Þetta eru þín mistök – þú þarft að fylgjast betur með hvolpinum þínum og setja hann oftar út. Ef þú sérð hvolpinn gera sig líklegan til þess að gera stykkin sín inni skaltu taka hann strax upp og setja hann út. Hrósaðu mikið ef tekst að ljúka málinu úti.
Skref í áttina að því að hvolpurinn verði húshreinn er að hann fer að fara að þeim dyrum þar sem honum er hleypt út. Mikilvægt er að þú takir eftir því vegna þess að fæstir hvolpar gefa nein önnur merki. Mundu að hrósa þegar þú hefur hleypt hvolpinum út og hann gert stykkin sín.
Ef þú býrð í blokk þannig að “úti” fyrir hvolpinn er annað hvort svalirnar eða þvottahúsið þá setur þú dagblöð þar sem honum er ætlað að gera stykkin sín. Þegar hvolpurinn eldist og fer að geta haldið í sér ferðu að sjálfsögðu með hann út.
GRUNDVALLARATRIÐI Í UPPELDI SEM BYGGÐ ERU Á MEÐFÆDDU EÐLI HVOLPSINS
Eitt af því mikilvægasta við uppeldi hvolpa er að koma á góðum, órjúfanlegum tengslum milli eiganda og hvolps. Ef það tekst vel í upphafi skilar það sér margfalt til baka í allri umgengni við hundinn og ekki síður þegar byrjað er að þjálfa hann. Til þess notfærir þú þér þekkingu þína á eðli hunda.
Að kenna nafnið
Þú byrjar á að kenna hvolpinum nafnið sitt. Kallaðu það glaðlega og þegar hvolpurinn kemur til þín skaltu fagna honum innilega og gefa honum smá bita. Notaðu aldrei nafn hundsins þegar þú skammar hann. Þá notar þú orðið: NEI! Það á alltaf að vera gott fyrir hundinn að koma til þín. Þótt hann sé lengi að koma máttu ekki skamma hann. Það skilur hvolpurinn sem skammir fyrir að koma.
Ef hvolpurinn kemur ekki þegar þú kallar á hann skaltu hlaupa í burtu í aðra átt og jafnvel grúfa þig niður. Eðlislæg forvitni hundsins kemur þá að góðum notum og hvolpurinn vill endilega vita hvað er að gerast með þig. Þegar hann kemur þá hrósar þú. Ekki hlaupa á eftir hvolpi sem hleypur í burtu. Það upplifir hvolpurinn sem skemmtilegan eltingaleik og herðir sprettinn.
Láttu einhvern halda í hvolpinn á meðan þú gengur burt frá honum. Svo kallar þú nafn hvolpsins og “komdu”. Þegar hvolpurinn kemur þjótandi hrósar þú honum og gefur honum lítinn nammibita.
Augnsamband
Hafðu nammibita við höndina og láttu bita detta út úr þér þegar hvolpurinn kemur til þín og horfir upp í andlitið á þér. Þegar hvolpurinn hefur lært þetta vel skaltu hætta að gefa honum í hvert skipti sem hann horfir á þig. Í staðinn klappar þú hvolpinum, talar til hans, hrósar honum eða lætur hann afskiptalausan því hvolpurinn þarf líka að læra að hann getur ekki kallað á athygli og nammi í hvert skipti sem hann vill.
Leikur
Það er mikilvægt að leika við hvolpinn því í gegnum leik myndast gott samband milli eiganda og hunds. Við leikinn notfærum við okkur veiðieðli hundsins. Notaðu leikfang sem hvolpurinn má ekki leika sér með þess utan til dæmis bolta. Hafðu það langt band í boltanum að boltinn nái niður á gólf þegar þú stendur. Boltinn er dreginn sikk sakk eftir gólfinu og hvolpurinn hvattur til þess að elta. Þegar taka á boltann af hvolpinum er nammibita haldið undir kjafti hvolpsins og sagt: TAKK eða GEFA.
Að fylgja eiganda sínum
Það er dauðans alvara fyrir lítinn hvolp að týna mömmu sinni. Sá yrðlingur refs eða úlfshvolpur sem týnir mömmu sinni er búinn að týna lífinu. Þetta notfærum við okkur til þess að koma á góðri samvinnu milli okkar og nýja hvolpsins okkar. Æfingin er þannig að þú ferð út á gott, öruggt svæði með hvolpinn lausan. Þú gengur áfram og hvolpurinn fylgir þér. Um leið og hvolpurinn hleypur frá þér snýrðu við og ferð til baka eða í aðra átt. Beygir þig niður e.t.v. niður á bak við stein eða runna. Þegar hvolpurinn kemur þjótandi til þín fagnar þú honum innilega. Með þessu lærir hvolpurinn að passa upp á eiganda sinn.
Við notfærum okkur einnig þetta eðli hvolpsins þegar við byrjum að kenna honum að ganga í taumi. Settu hálsól og léttan taum á hvolpinn og farðu út á gott, öruggt svæði. Þegar hvolpurinn tekur strikið sleppir þú taumnum og hleypur í gagnstæða átt og beygir þig hugsanlega niður. Þegar hvolpurinn kemur hlaupandi til þín fagnar þú honum innilega.
Hrósið
Fátt er eins mikilvægt í uppeldi og þjálfun hunda eins og hrósið. Notaðu hvert tækifæri sem gefst til þess að hrósa hundinum:
Alltaf þegar hvolpurinn er búinn að gera stykkin sín úti.
Alltaf þegar hvolpurinn kemur þegar kallað hefur verið á hann.
Alltaf þegar búið er að segja NEI! og hvolpurinn hættir við skammastrikið.
Hundur lærir betur og er hamingjusamari ef hann lærir að það er gott að gera það sem er rétt en ekki bara að það sé vont að gera það sem ekki má. Og þar fyrir utan líður þér sem hundaeiganda miklu betur.
NEI-ið
Það er að sjálfsögðu mjög mikilvægt að hvolpurinn læri hvað hann má ekki gera. Það er mikilvægt fyrir heimilislífið og ekki síður fyrir hundinn sjálfan. Því öruggari sem hundur er í því sem hann má gera og því sem hann má ekki gera þeim mun betur líður honum því þá verða færri árekstrar í samskiptum manns og hunds. Það gagnar ekkert að skamma hvolpinn fyrir eitthvað sem hann hefur gert á meðan enginn sá til. NEI-ið er aðeins hægt að nota þegar þú stendur hvolpinn að verki. Og NEI-inu þarf að fylgja eftir. Það er ekkert gagn í því að segja NEI! ef hundurinn kemst samt upp með að gera það sem hann má ekki gera. Þannig að þú skalt ekki nota NEI-ið nema að þú getir fylgt því eftir. Mundu að hrósa þegar hundurinn gegnir.
Þú þarft að ákveða strax hvað hundurinn má sem fullorðinn hundur. Leyfðu ekki hvolpinum það sem þú vilt ekki að hann geri þegar hann er orðinn fullorðinn. Einnig skaltu huga að því hvort þú getir ekki aðlagað ýmislegt í umhverfinu að þeirri staðreynd að þú ert að ala upp lítinn hvolp – lítinn óvita. Hleyptu hvolpinum t.d. ekki inn í stásstofuna án eftirlits og láttu nýju, fínu skóna þína ekki liggja á glámbekk.
“Borðsiðir” hvolpsins
Gefðu hvolpinum alltaf á sama stað í húsinu. Ungur hvolpur fær 3-4 máltíðir á dag. Notaðu sérstakt hvolpafóður og fylgdu leiðbeiningum framleiðanda. Forðastu að gera hvolpinn matvandann. Ef hann étur ekki matinn innan 15 mínútna skaltu fjarlægja matarskálina og bjóða hvolpinum matinn í næstu máltíð. Þú skalt ekki dekstra hvolpinn til þess að éta. Ef hvolpurinn leyfir er það merki um að þú hafir gefið honum of mikið. Hvolpurinn á alltaf að hafa aðgang að fersku vatni.
Aukabitar eru aðeins notaðir sem verðlaun fyrir eitthvað vel gert. Slíkir aukabitar mega aldrei vera sætindi. Hundakex, brauðmolar, þurrkaðir kjötbitar, harðfiskur eða ostbitar eru heppilegir nammibitar.
Gefðu hvolpinum aldrei við matarborðið. Það venur hann á sníkjur sem eru mjög til ama og hundinum til ills eins.
Að vera einn
Hvolpurinn þarf að læra að vera einn. Farðu frá honum stutta stund í einu og lengdu tímann smám saman. Gættu að því að skilja ekkert eftir sem hvolpurinn getur skemmt eða meitt sig á. Fjarlægðu lausar rafmagnssnúrur og eitruð pottablóm.
Umhverfisþjálfun
Um leið og hvolpurinn hefur fengið tvær fyrstu Parvó-bólusetningarnar skaltu byrja að fara með hundinn í heimsóknir, gönguferðir og á alla staði þar sem leyfilegt er að fara með hunda. Vendu hvolpinn við mismunandi landslag og aðstæður. Það er gott fyrir hvolpinn að fá að hitta aðra hvolpa og hunda og leika við þá og læra þær reglur sem gilda á milli hunda. Hvolpur sem fær að leika við aðra hvolpa á miklu auðveldara með að umgangast aðra hunda þegar hann er sjálfur orðinn fullorðinn hundur.
Að lokum
Þessar leiðbeiningar eru aðeins fyrstu grundvallaratriðin í umönnun hvolpsins og langt frá því að vera tæmandi upplýsingar um meðferð og uppeldi hvolpa. Bent er á góðar bækur um uppeldi, meðferð og þjálfun hunda. Einnig er bent á námskeið fyrir hvolpa og fullorðna hunda.
Leggðu rækt við uppeldi hvolpsins og mundu að það er verkefni fyrir fullorðið fólk að ala upp hund. Börn geta ekki alið upp hund til þess hafa þau ekki þroska. Þótt flestar hundategundir séu barngóðar er mikill munur á því að vera leikfang eða leikfélagi og vinur.
Því betur sem þú vandar uppeldi hvolpsins þíns því betri fullorðinn hund eignast þú.
Þórhildur Bjartmarz
NÝI HVOLPURINN
- MÓTTAKA OG FYRSTU ATRIÐI UMHIRÐU OG UPPELDIS
Ákvörðunin hefur verið tekin – þú ætlar að fá þér hund. Þú ert búinn að velja tegund og ræktanda. Hvolpurinn er fæddur. Þú ert búinn að fara mörgum sinnum að skoða hann og e.t.v. ertu búinn að fara með hann í smá bíltúr og jafnvel heim til þín í stutta heimsókn. Nú er komið að því að þú sækir hvolpinn þinn. Það skiptir miklu máli að móttaka hvolps á nýja heimilið hans sé róleg og góð. Veldu fyrri hluta dags svo hvolpurinn hafi tíma til þess að skoða heimilið vel og vandlega áður en kemur að því að fara að sofa um nóttina. Biddu um að hvolpinum verði ekki gefið að éta áður en þú sækir hann til þess að hann verði síður bílveikur. Best er að tveir sæki hvolpinn svo annar geti haldið á hvolpinum á leiðinni svo hann sé kyrr og rólegur.
Þegar heim er komið
Þegar þú kemur heim er gott ráð að byrja að lofa hvolpinum að skoða þann stað þar sem honum er ætlað að gera þarfir sínar og eftir bíltúrinn er ekki ósennilegt að hann þurfi að pissa. Ef það gerist skaltu hrósa honum mikið. Síðan skaltu fara með hvolpinn inn og gefa honum að éta.
Fyrstu næturnar
Hundurinn er í eðli sínu hópdýr. Þetta þarftu að að hafa í huga þegar þú velur unga hvolpinum þínum svefnstað. Það er grimmúðlegt að loka lítinn hvolp sem er að fara frá móður sinni og systkinum aleinan í herbergi og þurfa að hlusta á angistarfullt vælið í honum þar til hann örmagnast. Betra er að nota háan kassa sem hvolpurinn kemst ekki upp úr eða gott hundabúr og hafa það við rúmstokkinn og láta hvolpinn finna að hann er hjá sínu fólki – sínum hópi. Þótt byrjað sé svona kemur það alls ekki í veg fyrir að síðar sé hægt að velja hundinum annan svefnstað.
Að vera húshreinn
Hvolpurinn þarf að læra að gera stykkin sín úti. Það kennir þú best með því að fara nógu oft út með hvolpinn. Með þessari aðferð ferðu út með hvolpinn í hvert skipti sem líklegt er að hann þurfi að gera stykkin sín en þar er þegar hann er búinn að sofa, éta, drekka eða leika sér. Og svo öðru hverju þar á milli! Hafðu í huga að hvolpur getur ekki haldið í sér fyrr en hann er orðinn fjögurra mánaða. Mundu að hrósa þegar vel gengur. Þótt þú komir að polli inni skaltu ekki að skamma hundinn. Þetta eru þín mistök – þú þarft að fylgjast betur með hvolpinum þínum og setja hann oftar út. Ef þú sérð hvolpinn gera sig líklegan til þess að gera stykkin sín inni skaltu taka hann strax upp og setja hann út. Hrósaðu mikið ef tekst að ljúka málinu úti.
Skref í áttina að því að hvolpurinn verði húshreinn er að hann fer að fara að þeim dyrum þar sem honum er hleypt út. Mikilvægt er að þú takir eftir því vegna þess að fæstir hvolpar gefa nein önnur merki. Mundu að hrósa þegar þú hefur hleypt hvolpinum út og hann gert stykkin sín.
Ef þú býrð í blokk þannig að “úti” fyrir hvolpinn er annað hvort svalirnar eða þvottahúsið þá setur þú dagblöð þar sem honum er ætlað að gera stykkin sín. Þegar hvolpurinn eldist og fer að geta haldið í sér ferðu að sjálfsögðu með hann út.
GRUNDVALLARATRIÐI Í UPPELDI SEM BYGGÐ ERU Á MEÐFÆDDU EÐLI HVOLPSINS
Eitt af því mikilvægasta við uppeldi hvolpa er að koma á góðum, órjúfanlegum tengslum milli eiganda og hvolps. Ef það tekst vel í upphafi skilar það sér margfalt til baka í allri umgengni við hundinn og ekki síður þegar byrjað er að þjálfa hann. Til þess notfærir þú þér þekkingu þína á eðli hunda.
Að kenna nafnið
Þú byrjar á að kenna hvolpinum nafnið sitt. Kallaðu það glaðlega og þegar hvolpurinn kemur til þín skaltu fagna honum innilega og gefa honum smá bita. Notaðu aldrei nafn hundsins þegar þú skammar hann. Þá notar þú orðið: NEI! Það á alltaf að vera gott fyrir hundinn að koma til þín. Þótt hann sé lengi að koma máttu ekki skamma hann. Það skilur hvolpurinn sem skammir fyrir að koma.
Ef hvolpurinn kemur ekki þegar þú kallar á hann skaltu hlaupa í burtu í aðra átt og jafnvel grúfa þig niður. Eðlislæg forvitni hundsins kemur þá að góðum notum og hvolpurinn vill endilega vita hvað er að gerast með þig. Þegar hann kemur þá hrósar þú. Ekki hlaupa á eftir hvolpi sem hleypur í burtu. Það upplifir hvolpurinn sem skemmtilegan eltingaleik og herðir sprettinn.
Láttu einhvern halda í hvolpinn á meðan þú gengur burt frá honum. Svo kallar þú nafn hvolpsins og “komdu”. Þegar hvolpurinn kemur þjótandi hrósar þú honum og gefur honum lítinn nammibita.
Augnsamband
Hafðu nammibita við höndina og láttu bita detta út úr þér þegar hvolpurinn kemur til þín og horfir upp í andlitið á þér. Þegar hvolpurinn hefur lært þetta vel skaltu hætta að gefa honum í hvert skipti sem hann horfir á þig. Í staðinn klappar þú hvolpinum, talar til hans, hrósar honum eða lætur hann afskiptalausan því hvolpurinn þarf líka að læra að hann getur ekki kallað á athygli og nammi í hvert skipti sem hann vill.
Leikur
Það er mikilvægt að leika við hvolpinn því í gegnum leik myndast gott samband milli eiganda og hunds. Við leikinn notfærum við okkur veiðieðli hundsins. Notaðu leikfang sem hvolpurinn má ekki leika sér með þess utan til dæmis bolta. Hafðu það langt band í boltanum að boltinn nái niður á gólf þegar þú stendur. Boltinn er dreginn sikk sakk eftir gólfinu og hvolpurinn hvattur til þess að elta. Þegar taka á boltann af hvolpinum er nammibita haldið undir kjafti hvolpsins og sagt: TAKK eða GEFA.
Að fylgja eiganda sínum
Það er dauðans alvara fyrir lítinn hvolp að týna mömmu sinni. Sá yrðlingur refs eða úlfshvolpur sem týnir mömmu sinni er búinn að týna lífinu. Þetta notfærum við okkur til þess að koma á góðri samvinnu milli okkar og nýja hvolpsins okkar. Æfingin er þannig að þú ferð út á gott, öruggt svæði með hvolpinn lausan. Þú gengur áfram og hvolpurinn fylgir þér. Um leið og hvolpurinn hleypur frá þér snýrðu við og ferð til baka eða í aðra átt. Beygir þig niður e.t.v. niður á bak við stein eða runna. Þegar hvolpurinn kemur þjótandi til þín fagnar þú honum innilega. Með þessu lærir hvolpurinn að passa upp á eiganda sinn.
Við notfærum okkur einnig þetta eðli hvolpsins þegar við byrjum að kenna honum að ganga í taumi. Settu hálsól og léttan taum á hvolpinn og farðu út á gott, öruggt svæði. Þegar hvolpurinn tekur strikið sleppir þú taumnum og hleypur í gagnstæða átt og beygir þig hugsanlega niður. Þegar hvolpurinn kemur hlaupandi til þín fagnar þú honum innilega.
Hrósið
Fátt er eins mikilvægt í uppeldi og þjálfun hunda eins og hrósið. Notaðu hvert tækifæri sem gefst til þess að hrósa hundinum:
Alltaf þegar hvolpurinn er búinn að gera stykkin sín úti.
Alltaf þegar hvolpurinn kemur þegar kallað hefur verið á hann.
Alltaf þegar búið er að segja NEI! og hvolpurinn hættir við skammastrikið.
Hundur lærir betur og er hamingjusamari ef hann lærir að það er gott að gera það sem er rétt en ekki bara að það sé vont að gera það sem ekki má. Og þar fyrir utan líður þér sem hundaeiganda miklu betur.
NEI-ið
Það er að sjálfsögðu mjög mikilvægt að hvolpurinn læri hvað hann má ekki gera. Það er mikilvægt fyrir heimilislífið og ekki síður fyrir hundinn sjálfan. Því öruggari sem hundur er í því sem hann má gera og því sem hann má ekki gera þeim mun betur líður honum því þá verða færri árekstrar í samskiptum manns og hunds. Það gagnar ekkert að skamma hvolpinn fyrir eitthvað sem hann hefur gert á meðan enginn sá til. NEI-ið er aðeins hægt að nota þegar þú stendur hvolpinn að verki. Og NEI-inu þarf að fylgja eftir. Það er ekkert gagn í því að segja NEI! ef hundurinn kemst samt upp með að gera það sem hann má ekki gera. Þannig að þú skalt ekki nota NEI-ið nema að þú getir fylgt því eftir. Mundu að hrósa þegar hundurinn gegnir.
Þú þarft að ákveða strax hvað hundurinn má sem fullorðinn hundur. Leyfðu ekki hvolpinum það sem þú vilt ekki að hann geri þegar hann er orðinn fullorðinn. Einnig skaltu huga að því hvort þú getir ekki aðlagað ýmislegt í umhverfinu að þeirri staðreynd að þú ert að ala upp lítinn hvolp – lítinn óvita. Hleyptu hvolpinum t.d. ekki inn í stásstofuna án eftirlits og láttu nýju, fínu skóna þína ekki liggja á glámbekk.
“Borðsiðir” hvolpsins
Gefðu hvolpinum alltaf á sama stað í húsinu. Ungur hvolpur fær 3-4 máltíðir á dag. Notaðu sérstakt hvolpafóður og fylgdu leiðbeiningum framleiðanda. Forðastu að gera hvolpinn matvandann. Ef hann étur ekki matinn innan 15 mínútna skaltu fjarlægja matarskálina og bjóða hvolpinum matinn í næstu máltíð. Þú skalt ekki dekstra hvolpinn til þess að éta. Ef hvolpurinn leyfir er það merki um að þú hafir gefið honum of mikið. Hvolpurinn á alltaf að hafa aðgang að fersku vatni.
Aukabitar eru aðeins notaðir sem verðlaun fyrir eitthvað vel gert. Slíkir aukabitar mega aldrei vera sætindi. Hundakex, brauðmolar, þurrkaðir kjötbitar, harðfiskur eða ostbitar eru heppilegir nammibitar.
Gefðu hvolpinum aldrei við matarborðið. Það venur hann á sníkjur sem eru mjög til ama og hundinum til ills eins.
Að vera einn
Hvolpurinn þarf að læra að vera einn. Farðu frá honum stutta stund í einu og lengdu tímann smám saman. Gættu að því að skilja ekkert eftir sem hvolpurinn getur skemmt eða meitt sig á. Fjarlægðu lausar rafmagnssnúrur og eitruð pottablóm.
Umhverfisþjálfun
Um leið og hvolpurinn hefur fengið tvær fyrstu Parvó-bólusetningarnar skaltu byrja að fara með hundinn í heimsóknir, gönguferðir og á alla staði þar sem leyfilegt er að fara með hunda. Vendu hvolpinn við mismunandi landslag og aðstæður. Það er gott fyrir hvolpinn að fá að hitta aðra hvolpa og hunda og leika við þá og læra þær reglur sem gilda á milli hunda. Hvolpur sem fær að leika við aðra hvolpa á miklu auðveldara með að umgangast aðra hunda þegar hann er sjálfur orðinn fullorðinn hundur.
Að lokum
Þessar leiðbeiningar eru aðeins fyrstu grundvallaratriðin í umönnun hvolpsins og langt frá því að vera tæmandi upplýsingar um meðferð og uppeldi hvolpa. Bent er á góðar bækur um uppeldi, meðferð og þjálfun hunda. Einnig er bent á námskeið fyrir hvolpa og fullorðna hunda.
Leggðu rækt við uppeldi hvolpsins og mundu að það er verkefni fyrir fullorðið fólk að ala upp hund. Börn geta ekki alið upp hund til þess hafa þau ekki þroska. Þótt flestar hundategundir séu barngóðar er mikill munur á því að vera leikfang eða leikfélagi og vinur.
Því betur sem þú vandar uppeldi hvolpsins þíns því betri fullorðinn hund eignast þú.